سال ها پیش عموم مردم فكر می‌كردند كه می‌توان با استفاده از آزمون های مختلف سنجش هوش، بهره هوشی افراد را سنجید. اگر در این آزمون‌ها كسی رتبه بالاتری می‌گرفت به این معنی بود كه فرد باهوشی است و فرصت‌های خاصی در زندگی دارد و اگر رتبه‌اش پایین بود به این معنا بود كه فرد، گیرایی كندی دارد و فرصت‌های كمتری در اختیارش قرار می‌گیرد. اما نظریه های جدید روان شناختی اعتقاد دیگری دارند و مطرح می کنند که هوش عمومی كه معمولا از طریق تست هوش سنجیده می‌شود معیار مناسبی برای سنجش قابلیت‌های یك شخص نیست.

دیوید جی مایرز، دکتر و استاد روانشناسی در کالج امید در میشیگان است. در این مراکز، روانشناسان و متخصصانی حضور دارند تا در شناخت استعداد فرزندتان به شما کمک کنند و با استفاده از ابزار و آزمون، آن‌ها را در مسیر درست هدایت کنند. گاهی کودک در زمینه ای استعداد زیادی دارد ولی به صورت ناگهانی از آن دست می‌کشد و علاقه خود را تغییر می‌دهد. با این حال تا زمانی که متوجه نشده باشید که این اتفاق تبدیل به یک عادت شده و کودک نمیتواند خود تصمیم گیری کند؛ مشکلی نداشته و باز هم از کودک خود جکایت کنید تا به آن چیزی که میخواهد بتواند دست یابد. سعی کنید تا فرزندتان در زمینه‌های مختلفی فعالیت داشته باشد تا استعداد های واقعی او را بتوانید پیدا کنید.

اگر کودک آموزش‌های مورد نیاز را نبیند یا در محیط مناسبی که به توانایی‌هایش بها می‌دهند نباشد این استعداد در ضمیر ناخودآگاه او مدفون شده و نمود خارجی پیدا نمی‌کند. همه ما این کلمات را از خانواده های خود شنیده ایم که فلانی را نگاه کن چقدر بچه خوبی است، چقدر درس می‌خواند ولی تو هیچ تلاشی نمیکنی. خانواده ها اگر بدانند که این صحبت ها تا چه اندازه میتواند تاثیر منفی بگذارد هیچوقت چنین صحبت‌هایی را به زبان نمی‌آوردند. باید بدانید که هر کودک رشد منحصر به فردی دارد و نمی‌توان کودکان را با یکدیگر مقایسه کرد. گاهی خانواده ها به صورت آگاهانه یا از روی نداشتن اطلاعات درست مانع از استعدادیابی و پیشرفت کودکان میشوند که این موضوع میتواند منجر به خراب شدن آینده کودک شود. بیشتر خانواده ها علاقمند هستند که کودکشان در زمینه‌ای که آن‌ها می‌گویند فعالیت داشته باشند در صورتی که این باور درست نیست به دلیل اینکه استعداد هر فرد ذاتی است و منحصر به خودش است.

یکی از نکات بسیار مهم در کشف استعداد فرزندمان، شناسایی علاقه مندی های آن هاست. حتما باید با توجه به علایق بچه ها استعدادهای نهفته آن ها را کشف کنیم. چون مطمئن باشید اگر کودک به یک زمینۀ خاص علاقه مند نباشد، استعدادش در آن زمینه رشد پیدا نمی کند.برای کشف استعداد کودکان باید سفری به لحظات مختلف زندگی آن ها داشته باشیم. ببینیم چه چیزهایی آن را هیجان زده کرده و چه چیزهایی سرگرمشان می کند، توجه به این موارد می تواند اطلاعات مناسبی به خانواده ها و مشاوران بدهد. برای مثال اگر کودکی که اسباب بازی خودش را خراب می کند ولی به خانواده اجازه نمی دهد آن را درست کند و می گوید که خودم درستش می کنم، می تواند نشان دهندۀ این باشد که کودک هوش عملی بالایی دارد.

اینکه ما می‌گوییم هوش و استعداد فرزندم به مادرش رفته یا حلال‌زاده به دایی‌اش می‌رود قطعا به همین تاثیر وراثت و ژن‌ها روی کودکان اشاره دارد. شما با تست‌ها و آزمون‌های مختلف علمی می‌توانید استعدادهای ارثی فرزندان خود را مشخص کنید. این تست‌ها به شما کمک می‌کند مطمئن شوید فرزندتان تمایلات و توانمندی‌هایی مشابه والدین خود دارد یا متفاوت است، به این ترتیب می‌توانید از اجبار او به انجام کاری که برایش مناسب نیست پیشگیری کنید. رشد کودک با مهارت آموزی همراه است و امروزه والدین فرزندان خود را در کلاس‌های مختلف هنری، آموزشی و ورزشی ثبت نام می‌کنند. همه ما توانایی یادگیری تکواندو را داریم، اما تنها کسی که به این کار علاقه دارد استعداد تکواندوکار شدن را دارد. وقتی کودک خود را بدون استعدادیابی در کلاس‌های مختلف ثبت نام می‌کنید، کار کشف استعدادهای او سخت می‌شود.

پس اگر ما استعدادیابی نشویم اینطور نیست که آدم موفق و کارآمدی نباشیم. ممکن است من با یک استعداد خاص بدنیا بیام اما متاسفانه در شرایط و محیطی قرار نگیرم که این استعداد رو پیدا کنم و شکوفا کنم و به اون بپردازم دقیقا ممکن در محیطی قرار بگیرم که بدنیا اومدم اصلاً نابود بشه و در ضمیر ناخودآگاه من مدفون بشه و اصلاً بیرون نیاد. سپس جانسون اوکانر به افراد مختلف گلچین شده ای این امکان را داد که در هر فضایی که فکر می کنند موثر تر هستند فعالیت کنند و نتیجه این امر شگفت انگیز بود. جانسون اوکانر اولین شخصی بود که دید افرادی که در شرکت جنرال موتورز کار می کنند بسیار خسته و ناخوشحال سر کار خود حاضر می شوند، او دلیل این امر را با پاسخ “عدم رضایت از کار، عدم استعداد در کار مربوطه و …” دریافت کرد. به گفته وی اگر مادر با کودک خود زیاد صحبت کند دایره واژگان کودک افزایش پیدا می‌کند و این مسئله مربوط به زمان تکلم وی نیست و باید تا قبل از تکلم کودک این صحبت‌ها وجود داشته باشد.

امیدواریم که با استفاده از راهکارهای گفته شده به آسانی بتوانید استعداد فرزند خود را بشناسید. با مربیان یا مراقبین فرزند خود در مورد توانایی کودک صحبت کنیدبا معلم یا مراقب فرزند خود جلسه بگذارید. برای برانگیختن علائق و استعدادهای فرزندتان او را به کتابخانه، موزه، کنسرت، یا مسابقه ببرید. عدم شناخت استعداد ها باعث می شود که شخص یا پیروی کورکورانه انجام دهد و یا مسیری را طی کند که تنها باعث گزراندن زندگی اش شود و نمی تواند در آن مسیر موفق باشد.بخوانید و بدانیدکه کودک شما به کدام یک از فعالیت ها علاقه دارد و چه نوع استعدادی در خود نهفته است. تست‌های مختلفی برای سنجش هوش کودکان وجود دارد که اگر زیر نظر یک متخصص باتجربه انجام شود، نتایج دقیق‌تری را نشان می‌دهد. تست هوش وکسلر و تست هوش ریون مشهورترین این آزمون‌ها هستند که در دو رده سنی کودک و بزرگسال قابل انجام هستند.

همانطور که در مطالب قبل توضیح دادیم شاهده مستقیم رفتار بچه‌‌ها در محيط خانه كمک زيادی به شناخت استعداد های آنها میتواند کند. یکی از نکاتی که خانواده ها باید توجه داشته باشند، واقع‌بيني در كشف استعداد است. بعضی ها اعتقاد دارند که به بیشتر استعداد های حقیقی کودک اهمیتی داده نمیشود و یا گاهی خانواده ها از فرزندشان انتظارات نامناسب دارند. حتی همون کودک سه ساله ای که وارد فضای آموزشی میشه، به راحتی انتخاب می کنه، که الان دلش می خواد با حیوونا بازی کنه، دلش می خواد بشینه کار سفالگری انجام بده، دلش می خواد بره نمایش خلاق ببینه و یا فعالیت دیگه ای رو انتخاب بکنه. اون خودش با تامل در محیط و با همسالانش محیط و فضای آموزیشیش رو انتخاب می کنه.

البته کار استعدادیابی یک شبه و با انجام یک تست امکان پذیر نیست و به فعالیت‌های مختلفی برای سنجش کودک نیاز دارید که تنها از عهده افراد متخصص بر می‌آید. هر فرد از بدو تولد توانایی‌های بالقوه‌ای در خود دارد که تا هنگام پیری آن‌ها را حفظ می‌کند. اگر این توانایی‌ها شناسایی شده و پرورش پیدا کنند نقش مهمی در رضایت فردی، اجتماعی و موفقیت فرد ایفا می‌کنند. 10- همه روزه زمانی را به طور منظم با خانواده برای کتاب خواندن، دیدن فیلم های آموزشی، گوش دادن به موسیقی، صحبت کردن و دیگر فعالیت­ ها اختصاص دهید. مطالعات او در دانشگاه هاروارد نشان می­ دهد که اطلاعات بسیاری را می ­توان از از طرق مختلف و با دقت و تمرکز در رفتارها و توانایی ­های کودکان مانند توانایی ­های کلامی، اعداد، موسیقی، تصاویر، توانایی ­های ورزشی و یا و توسعه اجتماعی یا احساسی کودکان به دست آورد. ما در مقام والدین کودکان وظیفه داریم کودکان خود را به درستی پرورش دهیم و به آنها کمک کنیم در آینده انسانهای بهتری باشند.

در مورد ارتباط موضوعی کارهایی که فرزند شما انجام می دهد فکر کنید. اگر فرزند شما دوست دارد لگوهای خود را بر اساس رنگ ها مرتب کرده و طرح خود را تا کوچک ترین جزئیات طراحی کند، شاید او توانایی های سازماندهی طبیعی داشته باشد. در حالی که ثبت نام فرزندتان برای بسیاری از فعالیت های فوق برنامه خوب است، اما مطمئن شوید که فرزند شما بیش از حد متعهد نیست و هنوز وقت دارد که بچه باشد. برای شناخت توانایی کودک خود، فعالیت هایی را به او پیشنهاد دهید، اما اگر کودک از انجام این فعالیت ها خودداری کرد، باید فعالیت جدیدی جایگزین کنید. برنامه زمانی منظم برای فعالیتهایی نظیر خواندن، گوش دادن به موسیقی و صحبت کردن در نظر بگیرید.

کودکانی که از سرهم کردن لذت می برند احتمالا در آینده مکانیک، مهندس، معمار، مخترع یا دانشمند می شوند. کشف استعدادها چه کمکی به ما می کند؟ جواب این سوال برای همه مشخص است. معمولا خانواده ها دوست دارند فرزندانشان یک سال را جهشی بخواند، یا چند زبان خارجی یاد بگیرد، یا موسیقی یاد بگیرد، یا در فوتبال بدرخشد. در چنین شرایطی شناخت استعدادها و تواناییهای خاص کودک که قبلا به کمک بزرگترهایش اتفاق افتاده است، به او کمک میکند تا مسیر خود را روشنتر ببیند و راحتتر و مصمم تر انتخاب کند.

۱۳٫ برای فعالیتهایی نظیر خواندن، گوش دادن به موسیقی و صحبت کردن برنامه زمانی منظم در نظر بگیرید. این برچسبها ممکن است شرایطی را به او تحمیل نماید که با استعدادهای ذاتی اش همخوانی ندارند. وقتی فهمیدید که فرزندتان در چه زمینه‌ای استعداد دارد و علاقه نشان می‌دهد شما دو وظیفه دارید اول این‌که علاقه فرزندتان را حفظ کنید و در مواردی علاقه را ایجاد کنید دوم این‌که آن استعداد را پرورش دهید تا از حالت بالقوه درآید و بالفعل شود. کودک مسئول اغلب برای دیگران الهام بخش است و پیچیدگی ها و مشکلات را از زاویه دید متفاوتی می بیند. از آنجا که قدرت رهبری در مشاغلی مانند تجارت، سیاست، نمایندگی و سازمان دهی عمومی از اهمیت بالایی برخوردار است، این کودکان به احتمال بیشتری به این حرفه های مشغول خواهند شد. ۵- کودکان به بازی کردن با هم علاقه مند هستند ولی هر کودک باید این فرصت را هم داشته باشد که گاهی با تمرکز روی یک موضوع به تنهایی خود را مشغول کند.

خوشبختانه امروزه ما تشخیص داده ایم که انواع مختلفی از هوش و روش های منفاوتی برای ارزیابی توانایی های کودکان وجود دارد. به عنوان مثال اگر در فامیل کسی هست که شنای خوبی دارد یا اگر خودشان شنا را دوست دارند و نمی توانند انجام دهند. اگر فرزندشان استعدادی در شنا نداشته باشد یا پشتکاری در آن از خود نشان ندهد، دست به سرزنش او می زنند. به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، برخی از کودکان استعداد پنهانی دارند و این استعداد را در قالب پرحرفی، خیال بافی، انرژی زیاد و یا حتی سورفتار نشان می دهند اما برخی از کودکان نیز استعداد آشکار دارند و استعداد آنها برای اطرافیان قابل مشاهده است.

جهت ثبت نام در دوره آموزشی پرورش استعداد در کودکان بر روی تصویر فوق کلیک نمایید. با یک برنامه ریزی دقیق و با آگاهی کامل و رفتاری حساب شده استعدادهای فرزندتان را پرورش دهید. چون کودکان جنبشی-حرکتی از کشف موسیقی از خلال حرکت لذت می برند، به آنها فرصت آواز خواندن و رقصیدن بدهید. برای کودکانی که دوست دارند از دستانشان بیشتر استفاده کنند پروژه های نقاشی، مجسمه سازی، نخ کردن مهره و … برای تقویت این استعداد کودک، از او بخواهید داستان هایی را برایتان بگوید که بتوانید با کمک همدیگر به یک کتاب تبدیل کنید تا آن را باهم بخوانید. کودک در مقابل موفقیت ها و پیشرفت های خود نیاز به همراهی و تاییدی جدی و مناسب دارد.

ریشه توانایی‌ها و استعدادهای نهانی کودکان همواره در برخی از فعالیت‌های معمولی و کودکانه آنها، پنهان شده است. اگر به عقب برگردید و روزهای قبل را بررسی کنید، می‌بینید که فرزندتان قبل از دوران کودکی و در دوران خردسالی به برخی فعالیت‌ها و کارها علاقه عمیق‌تری داشته است. تمام آن فعالیت‌ها را پشت‌سر هم به عقب برگردید تا بالاخره به نقطه‌ای برسید که روشن می‌کند کودکتان به چه چیزی بیشتر علاقه دارد. کشف استعداد نوجوان شناخت استعدادهای فردی باعث بیمصرف ماندنشان میشود و برعکس تشخیصشان باعث شکوفایی و رشد بیشترشان.